De beginregel van het bekendste gedicht van Herman Gorter: Mei. Ook de meest verkrachte regel uit de Nederlandse literatuur, naar believen vulde de commercie de eerste drie woorden aan met: al naar gelang hun te verkopen product:
een nieuw fornuis, een nieuwe krant of zelfs: een nieuw gebit.
De commercie is vindingrijk, al dan niet met gedeeltelijk gestolen tekst.
Maar iets anders: Mei schreef ik in de eerste regel, het is toch pas maart zult u zeggen, je bent twee maanden te vroeg!
Vreemd? Nee! Heeft u een winter ervaren die normaal aan de lente vooraf gaat? In januari bloeiden in Dokkum al de crocusssen en trompetnarcissen langs de bolwerken. We zijn via een tweede herfst het voorjaar in gegleden, ondanks stikstof, PFAS en CO².
Als ik dit schrijf is het nog februari. We hebben deze maand veel herdacht en wedstrijden gezien, maar waar het om gaat is:bràithreachas, broederschap in plaats van wedijver en strijd.
Dat moeilijke woord heb ik uit het boek: Legende van de Keltische steen, een boek dat ik u al eerder noemde, ontroerend mooi en spannend en het gaat niet over vrijmetselarij, naar het had gekund als het zich niet voornaamlijk vóór het ontstaan van de VM afspeelde. Even verder lees ik: “Vader, waarom heeft ons volk er zoveel moeite mee zich gezamenlijk voor een zaak in te zetten?” “Omdat mannen het gemakkelijker vinden om te twisten dan om samen te leven en te werken”. Dus toch nog iets dat ons aangaat als speculatieve metselaren.
Wat ons zeker aangaat is wat is las bij de heilige Theresia van Lisieux: ”volmaakte liefde bestaat uit het verdragen van de tekortkomingen van anderen en het zich geenszins te verbazen over hun zwakheden.”
We herkennen onszelf hierin. Laat dit het nieuwe geluid zijn!
Onlangs nam ik weer eens ter hand het boek Stoner van John Williams. Dit bijna 10 jaar oude boek sluit wonderwel aan bij de woorden van de heilige Theresia. Het herlezen zeker waard ook al was u nooit leraar of docent. Liefde in welke vorm dan ook, blijft een moeilijk chapiter. Sommige ideeën zijn tijdloos en duren tot in eeuwigheid.
Ik had het nog nooit gelezen, maar mijn vrouw bracht het voor mij mee: Honderd jaar eenzaamheid van Gabriël Garcia Marquez. Een moeilijk boek. Na de eerste honderd bladzijden wou ik het terzijde leggen, ik begreep er niets van en kon het niet volgen. Mede door dat er veel dezelfde of bijna dezelfde namen in voorkomen. Maar de doorzetter in mij wilde niet opgeven, dus alle 428 bladzijden gelezen en ik kwam drie maal Vrijmetselarij-verwante zaken tegen:
Op pagina 104 legt een man aan zijn aanstaande schoonzoon uit wat het verschil is tussen het stemmen op de conservatieven of op de liberalen: “De liberalen, zegt hij, waren vrijmetselaars; lieden van kwade inborst die ernaar streefden de priesters op te hangen, het burgerlijk huwelijk en de echtscheiding in te voeren, aan natuurlijke kinderen dezelfde rechten toe te kennen als aan wettig geborenen en het land te verdelen volgens een federalistisch systeem waardoor het hoogste gezag van al zijn macht beroofd zou worden.”
Natuurlijk kiest de a.s. schoonzoon voor de liberalen. Op blz. 143 komen we de contradictio tegen: “Dit is waanzin: de verdedigers van het geloof in Christus vernielen het godshuis en de vrijmetselaars geven bevel het weer te herstellen.”
Op pagina 334 is sprake van: “vrijmetselaarsgal”. Los gebruikt, maar laat niet te raden over. Ik ben blij dat ik dit boek “van de meest gelezen buitenlandse literaire auteur in Nederland” tot het einde toe heb volbracht, een interessante familiekroniek vol eeuwigdurende eenzaamheid.
Ik denk dat ook hier de bekende verwarring “meest gelezen” versus “meest verkochte” heeft toegeslagen. Het blijft een uitzonderlijk boek met fraaie literaire taal en vol verwarring.
Broeder Adrianus